Próchnica to bakteryjna choroba twardych tkanek zęba. Ząb jest zaatakowany przez próchnicę tylko miejscowo, ale następstwa nieleczenia mogą być bardzo groźne!
Nigdy nie wiemy kiedy spadnie nam odporność i bakterie staną się niebezpieczne. Szczególnie narażeni są pacjenci, którzy już cierpią na chorobę ogólnoustrojową.
Uściślając, nie chodzi tutaj tylko o próchnicę, lecz także o choroby przyzębia i błony śluzowej a w szczególności kieszonki dziąsłowe, gdzie bytują bakterie.
Za potencjalne ogniska zakażenia w jamie ustnej uważa się: (1)
- zęby z martwą miazgą lub zęby zgorzelinowe,
- zęby nieprawidłowo i prawidłowo przeleczone endodontycznie,
- zęby zawierające w kanałach miazgę zmumifikowaną (po dewitalizacji miazgi),
- ropnie okołowierzchołkowe,
- ropnie przyzębne,
- głębokie kieszonki kostne (powyżej 6 mm),
- przewlekłe stany zapalne tkanek okołowierzchołkowych,
- stany po nieprawidłowo wykonanej resekcji wierzchołka korzenia zęba,
- pozostawione korzenie zębów,
- przewlekłe zapalenia kości,
- przewlekłe patologiczne procesy w tkankach przyzębia,
- zęby zatrzymane,
- ciała obce (odłamki metali, złamane narzędzia, wszczepy),
- owrzodzenia błony śluzowej
Bakterie te mogą dostać się do krwiobiegu i być przyczyna różnych chorób odległych. Grupa ekspertów w dziedzinie periodontologii w 2009 roku przeprowadziła duże badania i wykazała następujące tezy (2):
- Choroby przyzębia a choroby sercowo naczyniowe:
– Nie jednoznacznie zostało udowodnione,że istnieje zależność przyczynowo-skutkowa między etiologią ostrych zespołów wieńcowych i udarów mózgu, a przewlekłym zapaleniem przyzębia.
– Te same czynniki ryzyka leżą u podstaw destabilizacji blaszki miażdżycowej, jak i destrukcji tkanek okołozębowych, w przewlekłym zapaleniu przyzębia.
- Choroby przyzębia a cukrzyca
– Cukrzyca zwiększa ryzyko choroby przyzębia
– choroby przyzębia prowadzą do pogorszenia wyrównania cukrzycy
– choroby przyzębia zwiększają ryzyko przywykłych powikłań w cukrzycy.
- Choroby przyzębia a reumatoidalne zapalenie stawów(2016):
– Pacjenci chorzy na RZS maja 4 x krotnie większe ryzyko zachorowania na chorobę dziąseł oraz przyzębia, oraz u tych pacjentów stwierdzono większe nasilenie choroby.
– Naukowcy z University of Louisville School of Denistry przeprowadzili badania na myszach zainfekowanych bakteriami (Porphyromonas gingivalis)
odpowiedzialnymi za choroby przyzębia. Udowodnili, że te bakterie produkują unikatowy enzym, który powoduje przyspieszoną degradację tkanki chrzęstnej w stawach.
- Choroba przyzębia a zakażenia układu moczowego(2016):
– Choroby przyzębia prowadzą do lokalnego niszczenia tkanek, co za tym idzie jest podwyższony poziom PTX-3 w osoczu, który również występuje w przewlekłym zapaleniu nerek. (4,5).
- Choroby przyzębia a porodem przedwczesnym i niską masą porodową(2016):
– Od lat trwają rozważania na temat związku zapalenia przyzębia z przedwczesnym porodem i niską masą urodzeniową noworodków. Według badań Vergnes i Sixou (6) występuje 2,8 razy większe ryzyko przedwczesnego porodu u kobiet z zapaleniem przyzębia, natomiast według badań Offenbachera (7) u kobiet z zaawansowanym stanem zapalenia przyzębia to prawdopodobieństwo jest 7,5 razy większe!!!
Bakterie takie jak Fusobacterium nucleatum i Capnocytophaga rectus należą do szczepów, które są często izolowane z płynu owodniowego w przypadku jego infekcji. Jeśli te bakterie obecne są w płytce nazębnej, to jest możliwe, że zostały one rozprzestrzenione z jamy ustnej do łożyska i płynu owodniowego (16).(zmienić na nr 8)
– Badania naukowe Mitchell-Lewis i Jeffcoat wskazują na redukcję liczby porodów przedwczesnych u kobiet, u których podjęto próbę leczenia przyzębia (9,10)
A wszystko to zaczyna się w dzieciństwie. Podawanie dzieciom słodyczy i niezrównoważona dieta, nieprawidłowa lub brak higieny jamy ustnej, prowadzi to tego ze nastolatek ma 4 zęby objęte próchnicą (w Szwecji rówieśnik ma tylko 1), i tak toczy się błędne koło- najpierw próchnica, potem zapalenie przyzębia, a w starszym wieku bezzębie. Statystycznie 70-latek ma tylko 6 zębów. Niestety ta sytuacja ciągle się pogarsza. W związku ze złym stylem życia jaki prowadzimy: złe nawyki żywieniowe, używki, zła higiena jama ustnej lub jej brak. Według badań wynika ze 3,8 miliona Polaków nie myje zębów, a 800 tysięcy nie ma nawet własnej szczoteczki!! (2)
Piśmiennictwo:
- Choroby miazgi i zapalenia przyzębia a choroby ogólnoustrojowe, Medical Tribune Stomatologia 2016/09
- Związek zapaleń przyzębia z chorobami ogólnoustrojowymi- R. Górska, Dent. Med. Problem 2009
- „Analiza Społeczna” 2013
- Pradeep AR, Kathariya R, Arjun Raju P, Sushma Rani R, Sharma A, Raghavendra NM. Risk factors for chronic kidney diseases may include periodontal diseases, as estimated by the correlations of plasma pentraxin-3 levels: a case-control study., Int Urol Nephrol 2012 Jun;44(3):829-39
- Haider SR, Tanwir F, Momin IA. Oral aspects of chronic renal failure, Pakistan Oral & Dental Journal Vol 33, No. 1 (April 2013)
- Vergnes JN, Sixou M. Preterm low birth weight and maternal periodontal status: a meta-analysis, Am J Obstet Gynecol 2007
- Offenbacher S, Jared HL, O’Reilly PG, Wells SR, Salvi GE, Lawrence HP, Socransky SS, Beck JD. Potential pathogenic mechanisms of periodontitis associated pregnancy complications, Ann periodontol 1998;3:233-50
- Mitchell-Lewis D, Engebretson SP, Chen J, Lamster IB, Papapanou PN: Periodontal infections and pre-term birth: early findings from a cohort of young minority women in New York, Eur J Oral Sci 2001 Feb;109(1):34
- Jeffcoat M, Parry S, Sammel M, Clothier B, Catlin A, Macones G. Periodontal infection and preterm birth: successful periodontal therapy reduces the risk of preterm birth, BJOG 2011 Jan;118(2):250-6